Porez na nasleđe i poklon – kroz pitanja i odgovore (Informator 12/2021)

SADRŽAJ:

POREZ NA NASLEĐE I POKLON
– KROZ PITANJA I ODGOVORE –

1. Predmet oporezivanja (član 14. Zakona o porezima na imovinu)

1. Da li se plaća porez na poklon u slučaju kad je stan, koji je otkupljen u toku trajanja braka na ime supružnika koji je bio nosilac stanarskog prava, koji je jedina zajednička imovina bivših supružnika, poravnanjem pred sudom prenet u svojinu isključivo drugom bivšem supružniku?

2. Da li se na deobu zajedničke imovine stečene tokom trajanja braka plaća porez na poklon?

3. Da li se plaća porez na poklon kada supružnici u toku trajanja braka ugovorom o deobi izvrše sporazumnu deobu nepokretne imovine, na kojoj je u katastru nepokretnosti upisano pravo svojine u korist jednog od njih, ako je stečena njihovim radom pre zaključenja braka u toku trajanja njihove višegodišnje vanbračne zajednice života?

4. Da li se plaća porez na poklon na prihod ostvaren od Fondacije?

5. Da li je besteretni prenos (nasleđem ili poklonom) građevinskog ili poljoprivrednog zemljišta, površine do 10 ari, izuzet od oporezivanja porezom na nasleđe i poklon?

6. Da li se plaća porez na poklon objekta sa dvorištem koji fizičko lice učini crkvi?

7. Da li se plaća porez na poklon kad bračnim ugovorom supružnici vrše deobu suvlasničke zajednice na pokretnoj i nepokretnoj imovini koju su stekli tokom trajanja braka?

8. Da li se plaća porez na poklon kad investitoru objekta lica koja su od njega kao prodavca kupila stanove u tom objektu, ugovorom o kupovini tih stanova daju saglasnost da koristi deo prostora u zajedničkoj nedeljivoj svojini u tom objektu i prenose mu pravo na prenamenu i adaptaciju dela tog prostora, pod pretpostavkom da prenosioci prava nisu obveznici poreza na dodatu vrednost?

9. Da li se plaća porez na poklon na donaciju (novčanu i nenovčanu) učinjenu Grupi građana, kao političkom subjektu?

10. Da li se plaća porez na poklon novčanih sredstava koja je Pravni fakultet u Beogradu primio od Evropske banke za obnovu i razvoj, za realizaciju master akademskih studija iz oblasti javnih nabavki na engleskom jeziku?

11. Da li je poklon određene količine leka namenjenog terapiji pacijenata za odgovarajućom dijagnozom, koji Klinički centar Vojvodine ostvari od privrednog društva po osnovu ugovora o donaciji u ukupnoj vrednosti preko 100.000 dinara u jednoj kalendarskoj godini, predmet oporezivanja porezom na poklon?

12. Da li je predmet oporezivanja porezom na poklon novčano primanje koje kao poklonoprimac primi turistička organizacija po ugovoru o donaciji?

13. Da li se plaća porez na nasleđe i poklon u slučajevima:

– nasleđa stana, zemljišta, vikend kuće i novčanih potraživanja na ime neisplaćenih penzija, koje ostvare naslednici prvog naslednog reda;

– sticanja imovine u ostavinskom postupku prijemom naslednog dela koji je sin ostavioca ustupio svojoj majci – supruzi ostavioca;

– fizičke deobe imovinske zajednice u ostavinskom postupku?

14. Da li se plaća porez na poklon kad fizičko lice – rezident Republike Srbije od fizičkog lica – državljanina i rezidenta Kraljevine Španije, sa njegovog računa u banci u Republici Srbiji, u jednoj kalendarskoj godini ostvari isključivo primanje u novcu na svoj račun kod banke na teritoriji Republike Srbije?

15. Da li je poklon stana, koji je fizičko lice steklo otkupom u skladu sa zakonom kojim je uređeno stanovanje, predmet oporezivanja porezom na poklon?

16. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – poklon kompjutera, hrane i medicinskih aparata za dijagnostiku i hirurgiju, koje bez naknade primi Institut za onkologiju? Ko plaća porez na poklon ako poreska obaveza po tom osnovu postoji?

17. Da li je raspolaganje, kojim je za račun poklonoprimca umanjena imovina poklonodavca, predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon?

18. Da li je Zdravstveni centar u obavezi da plati porez na poklon na primljena finansijska sredstva koja su uplaćena na namenski dinarski i devizni donatorski račun, otvoren radi pomoći pri saniranju štete koja je nastala kao posledica zemljotresa?

19. Da li je predmet oporezivanja porezom na poklon otpis pozajmice privrednom društvu od strane drugog privrednog društva?

20. Majka je poklonila 1/2 stana svojoj kćeri, ali je u njenu korist (majke) konstituisano pravo doživotnog stanovanja u predmetnom stanu. Da li se plaća porez na poklon u slučaju raskida ugovora o poklonu, s obzirom na to da kćer nije stupila u posed tog stana, jer je u korist majke konstituisano pravo doživotnog stanovanja u predmetnom stanu?

21. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – poklon novca koji turistička organizacija primi od više lica?

22. Prema ugovoru, jedna od strana je bila u obavezi da delom finansira izgradnju koju vrši druga ugovorna strana. Kako to nije učinila, umesto novca, prenosi joj pravo svojine na (svojoj) nepokretnosti po osnovu ugovora o poklonu. Da li se smatra poklonom prenos prava svojine na nepokretnosti po osnovu ugovora o poklonu koji prenosilac prava vrši umesto prenosa novca sticaocu za finansiranje završetka izgradnje, koje finansiranje je bilo obaveza prenosioca prava?

23. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – poklon pokretnih stvari koji privredna društva iz inostranstva učine privrednom društvu – rezidentu Republike (u prehrambenim proizvodima, sredstvima za dezinfekciju objekata i opremi…), radi saniranja posledica poplava?
Da li je pružanje transportnih i drugih usluga privrednom društvu, radi saniranja posledica poplava, predmet oporezivanja porezom na poklon?

24. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – primanje novca po ugovoru o subvencionisanju na ime koga strana koja prima novac, kao ekvivalent za prijem novca, treba da izvrši određeno činjenje?

25. Da li je otpis zastarelog novčanog potraživanja prema dužniku predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon?

26. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – finansijski bonus koji fizičko lice – kupac ostvaruje u novcu od dobavljača, u dogovorenim procentima od ukupne vrednosti prometa, ako postigne ili premaši dogovorenu vrednost prometa (pri čemu taj bonus ne utiče na cenu robe)?

27. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – raskid ugovora o poklonu stana zaključenog između oca kao poklonodavca i njegove kćeri kao poklonoprimca, na osnovu koga je kćer uknjižila na svoje ime poklonom stečeno pravo svojine na predmetnom stanu?

28. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – davanje gotovog novca koje poklonodavac učini maloletnim kćerima nekadašnjeg pok. zaposlenog?

29. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon – davanje gotovog novca koje poklonodavac učini maloletnim kćerima nekadašnjeg pok. zaposlenog, uz uslov da se njihova majka, kao njihov zakonski zastupnik, na ime toga uzdrži od bilo kakvih potraživanja prema poklonodavcu (nezavisno od osnova)?

30. Koja odredba zakona uređuje obavezu naslednika da plati porez na nasleđe i poklon – za imovinu stečenu od lica pozvanog na isto nasleđe koje se tog nasleđa prihvatilo i ustupilo ga drugom nasledniku?

31. Za naslednike ostavioca oglašeni su supruga ostavioca i njihovi sin i ćerka. Sporazumno su predložili deobu pa ju je sud uneo u rešenje o nasleđivanju, prema kojoj svi naslednici stiču po 1/3 novčanih sredstava na računu, a supruga stiče i stan, garažu i udele u pravnom licu. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon stan koji je ušao u sastav zaostavštine a koji su supružnici stekli tokom trajanja bračne zajednice?

32. Da li je poklon stana koji fizičko lice (koje nije obveznik PDV-a) učini Beogradskom univerzitetu, predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon?

33. Da li su usluge izvršene bez obaveze protivčinidbe predmet oporezivanja porezom na poklon?

34. Kad škola za osnovno ili srednje obrazovanje – rezident Republike Srbije, primi na poklon pokretne stvari (projektor, sistem ozvučenja i sl.) od nerezidentnog lica, da li je taj poklon predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon?

35. Da li se plaća porez na nasleđe i poklon na konstituisanje prava doživotnog uživanja u korist jednog od naslednika na ukupnoj imovini koja je bila predmet zaostavštine (nasleđe su ostvarila četiri naslednika)?

36. Da li se oporezuje porezom na nasleđe i poklon ili porezom na prenos apsolutnih prava prenos bez naknade prava svojine na upotrebljavanom motornom vozilu koje je registrovano na fizičko lice – nosioca diplomatske lične karte, koji se vrši po osnovu ugovora o donaciji na njegovu kćer?

37. Da li se poklonom smatra otpis novčanog potraživanja?

38. Da li se otpis novčanog potraživanja smatra poklonom?

39. Fizičko lice je poklonilo svoj udeo u pravnom licu drugom fizičkom licu. Da li se na taj prenos plaća porez na poklon i porez na kapitalni dobitak?

40. Da li je pozajmica novčanih sredstava predmet oporezivanja porezom na poklon?

41. Da li su deca u hraniteljskim porodicama u obavezi da plate porez na poklon, na sredstva koja su (u novčanom ili naturalnom obliku) bez naknade primila od ustanove socijalne zaštite osnovane odlukom Vlade? Da li u slučaju postojanja poreske obaveze socijalna ustanova ima pravo da plati porez na poklon umesto dece na hraniteljstvu?

42. Da li su predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon novčana sredstva na računu člana dobrovoljnog penzionog fonda koja se, u slučaju smrti tog lica, (bez sprovođenja ostavinskog postupka) prenose licima koja je taj član odredio za života (izjavom datom prilikom zaključenja ugovora o dobrovoljnom osiguranju), a koja se u odnosu na preminulog člana dobrovoljnog penzionog fonda nalaze u prvom naslednom redu (njegova supruga i dva sina)?

43. Da li se poklonom smatra deoba nasledničke zajednice izvršena između sina i dve kćeri ostavioca u ostavinskom postupku?

44. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon prenos bez naknade motornih vozila koja su bila trajno registrovana a koja se od 2011. godine registruju na period od jedne godine?

45. Da li se poklonom smatra deoba nasleđene imovine izvršena u ostavinskom postupku između pet zakonskih naslednika prvog naslednog reda (supruga i četiri ćerke), u nesrazmeri sa nasleđenim idealnim delovima?

46. Da li se porezom na nasleđe i poklon oporezuje poklon novca koji Fondacija učini fizičkom licu?

47. Da li je predmet oporezivanja porezom na nasleđe i poklon poklon pokretnih stvari koje primi Fakultet?

Da li je Fakultet dužan da za to primanje podnese poresku prijavu PPI-3?

48. Da li se porezom na nasleđe i poklon oporezuje pribavljanje stana u svojinu pravnog lica – organizatora igre na sreću, kako bi taj stan predstavljao dobitak u igri koju organizator namerava da organizuje? Da li se porez na nasleđe i poklon plaća na prenos prava svojine na stanu kao dobitku u igri na sreću, koji se vrši sa organizatora igre na dobitnika?

49. Da li se porezom na nasleđe i poklon oporezuje poklon vlažnih maramica i pelena koje nerezidentno pravno lice, posredstvom rezidentnog pravnog lica, daje porodiljama u Republici Srbiji, pojedinačne vrednosti 3 EUR?

2. Poreski obveznik (član 15. Zakona o porezima na imovinu)

50. Da li su fizička lica – rezidenti Republike Srbije koja u Republici Francuskoj naslede nepokretnost, obveznici poreza na to nasleđe u Republici Srbiji?

51. Da li je udruženje obveznik poreza na poklon kada prima poklon, odnosno kada ga čini drugom licu?

52. Da li je ustanova socijalne zaštite – Centar za zaštitu odojčadi, dece i omladine, u obavezi da plaća porez na poklon na donacije koje primi u novcu, u „polovnoj“ robi i na primanja po osnovu novčanih kazni po rešenju suda (kazne za saobraćajne prekršaje i sl.)?

53. Ko je obveznik poreza na poklon stana koji privredno društvo učini fizičkom licu?

3. Poreska osnovica (član 16. Zakona o porezima na imovinu)

54. Šta čini poresku osnovicu kad je predmet poklona pravo korišćenja na zemljištu i pravo svojine na objektima koji su porušeni pre zaključenja ugovora?

4. Nastanak poreske obaveze (član 17. Zakona o porezima na imovinu)

55. Kada nastaje poreska obaveza po osnovu ugovora o poklonu nepokretnosti, ako taj poklon nije u propisanom roku prijavljen poreskom organu? Da li se nastanak poreske obaveze odlaže do izvršenja ugovora, ako dan zaključenja nije i dan izvršenja ugovora?

5. Poreske stope (čl. 18. i 19. Zakona o porezima na imovinu)

56. Po kojoj poreskoj stopi se plaća porez na nasleđe ostvareno iza „rođenog“ brata kao ostavioca?

57. Po kojoj poreskoj stopi zet ostavioca plaća porez na nasleđe?

6. Poreska oslobođenja (čl. 21. i 21a Zakona o porezima na imovinu)

58. Da li se plaća porez na nasleđe u slučaju kad ostavioca, koji iza sebe od zakonskih naslednika prvog naslednog reda ostavi suprugu i tri kćeri, nasledi supruga jer su se kćeri odrekle nasleđa?

59. Da li je nasleđe koje ostvari Rimokatolička crkva u Srbiji, po osnovu testamenta koji je sačinilo fizičko lice iz inostranstva – ostavilac, oslobođeno plaćanja poreza na nasleđe?

60. Pod kojim uslovima se ne plaća porez na poklon stana koji sestra učini bratu?

61. Da li se ostvaruje poresko oslobođenje na donaciju fondaciji, u novcu, radi implementacije projekta promovisanja preduzetništva i samozapošljavanja, ako bi sredstva primljena po osnovu donacije fondacija držala pretežno u likvidnim prvoklasnim dužničkim hartijama od vrednosti, radi korišćenja tih sredstava kao instrumenta kreditne zaštite za kredite koje će banke odobravati mikro, malim i srednjim preduzećima kao i „start-up“ kompanijama, odnosno radi isplate (direktno ili preko banke ili drugog organa) grantova korisnicima koji uredno otplate kredit banci?

62. Da li je udruženje oslobođeno poreza na poklon – na primljeni poklon novca od Ministarstva za poljoprivredu Mađarske, ako primljena novčana sredstva služe isključivo za ostvarivanje opštekorisnog, neprofitnog i razvojnog programa iz oblasti obrazovanja?

63. Da li se na poklon koji čini prihod budžeta jedinice lokalne samouprave, koji jedinica lokalne samouprave ostvari posredstvom njenih organa, ostvaruje poresko oslobođenje?

64. Da li su naslednici prvog naslednog reda oslobođeni plaćanja poreza na nasleđe ostvareno po osnovu testamenta, kojim pojedini naslednici stiču veći nasledni deo od dela koji bi im pripao da je došlo do zakonskog nasleđivanja?

65. Da li se plaća porez na prenos apsolutnih prava ili porez na poklon kod raskida ugovora o poklonu stana zaključenog između poklonodavca i poklonodavčeve ćerke kao poklonoprimca, ako ćerka – poklonoprimac nije stanovala u predmetnom stanu ni pre ni nakon zaključenja ugovora o poklonu, ako se poklonodavcu sve vreme utvrđuje porez na imovinu za predmetni stan, a promena imaoca prava svojine na predmetnom stanu u katastru nije izvršena?

66. Da li se plaća porez na nasleđe ostvareno odricanjem od nasleđa?

67. Pod kojim uslovima se na poklon poljoprivrednog zemljišta, koji stric učini svom bratancu sa kojim je živeo u zajedničkom domaćinstvu, ostvaruje poresko oslobođenje na nasleđe i poklon?

68. Da li zet ostavioca ima pravo na poresko oslobođenje na nasleđe kuće koje je ostvario na osnovu testamenta koji je sačinio ostavilac?

69. Da li je oslobođeno plaćanja poreza nasleđe ostvareno po osnovu testamenta – od vanbračnog partnera kao ostavioca?

70. Da li je oslobođen plaćanja poreza poklon stana koji pastorak prenese maćehi, odnosno maćeha pastorku?

71. Da li je udruženje građana oslobođeno plaćanja poreza na poklon primljenu imovinu – donaciju, koja služi isključivo za namene za koje je udruženje osnovano?

72. Da li se plaća porez na nasleđe i poklon na imovinu koju naslednik koji se prihvatio nasleđa, u ostavinskom postupku ustupi drugom nasledniku ostavilje?

73. Kada su iza ostavioca naslednicima prvog naslednog reda oglašeni njegova supruga i kćer, da li se plaća porez na nasleđe i poklon na imovinu koju nasledi kćer ostavioca (koja nema svoje potomke) i u ostavinskom postupku ustupi svojoj majci – supruzi ostavioca?

74. Da li se plaća porez na poklon po osnovu ugovora o poklonu kojim sestra bratu, sa kojim živi u zajedničkom domaćinstvu, poklanja 1/4 idealnog dela stana?

75. Zakonski naslednici prvog naslednog reda iza ostavioca su njegova supruga, njegov sin i njegova unuka (po pravu predstavljanja svoje pok. majke koja je bila kćer ostavioca). Predmet zaostavštine je jedan stan. Sva tri naslednika su se prihvatila naslednog dela a potom je unuka ostavioca ustupila svoj nasleđeni deo svojoj babi – supruzi ostavioca. Da li za to ustupanje postoji osnov za poresko oslobođenje, imajući u vidu da unuka i baba u predmetnom stanu zajedno žive od unukinog rođenja?

76. Da li se plaća porez na nasleđe i poklon na imovinu koju su sin i ćerka ostavioca nasledili u pripadajućim naslednim delovima a potom fizički podelili u ostavinskom postupku?

77. Da li se plaća porez na nasleđe i poklon na imovinu kada imovinu ostavioca u jednakim delovima naslede njegove kćeri a supruga ostavioca se odrekne nasleđa?

Da li se konstituisanje prava doživotnog uživanja na nepokretnosti iz sastava zaostavštine u korist jednog od više naslednika prvog naslednog reda, oporezuje porezom na nasleđe i poklon?

78. Ostavilac nije imao naslednike prvog naslednog reda, pa su na nasleđe pozvani njegovi roditelji koji su se odrekli nasleđa. Na nasleđe je potom pozvan brat ostavioca koji se prihvatio nasleđa. Nasleđe čine novac, kuća i akcije u pravnom licu. Ostavilac i brat koji ga je nasledio nisu imali zajednicu života. Ima li pravo brat ostavioca na poresko oslobođenje, imajući u vidu da nasleđe ostvaruje od roditelja, tj. zato što su se roditelji odrekli nasleđa da bi on nasledio zaostavštinu?

79. Da li je plaćanja poreza na nasleđe i poklon oslobođen poklon jednog stana koji tetka učini bratancu sa kojim nije u zajednici života, koji je za bratanca prvi stan u Republici Srbiji?

80. Da li se plaća porez na nasleđe i poklon po osnovu ugovora o poklonu 1/2 idealnog dela stana zaključenim između dva rođena brata koja su živela u zajedničkom domaćinstvu 22 godine, ali ne i u periodu od najmanje godinu dana pre prijema poklona?

81. Da li se plaća porez na nasleđe kada ostavioca nasledi njegova unuka po osnovu testamenta?

82. Da li se plaća porez na poklon po osnovu ugovora o poklonu kojim deda maloletnoj unuci poklanja 1/2 idealnog dela stana, pri čemu je njen otac a sin poklonodavca saglasan sa tim poklonom?

83. Da li je oslobođen plaćanja poreza na nasleđe i poklon poklon novca koji Udruženje vaspitača učini Patrijaršiji Srpske pravoslavne crkve?

84. Da li je biblijsko društvo, koje je registrovano kao udruženje, oslobođeno plaćanja poreza na nasleđenu ili na poklon primljenu imovinu, koja služi isključivo za namene za koje je to udruženje osnovano?

85. Da li se porez na nasleđe i poklon plaća na prenos bez naknade 1/2 idealnog dela zemljišta koji fizičko lice izvrši svom supružniku – preduzetniku (koji je pre prenosa bio vlasnik 1/2 idealnog dela tog zemljišta a prenosom postaje njegov jedini vlasnik), radi izgradnje skladišta na tom zemljištu za potrebe obavljanja delatnosti tog supružnika kao preduzetnika?

86. Da li se ostvaruje poresko oslobođenje kad vanbračni partneri po osnovu bračnog ugovora zaključenog pre zaključenja braka dele imovinu koju su stekli radom u toku trajanja vanbračne zajednice?

7. Poreski kredit (član 22. Zakona o porezima na imovinu)

87. Da li državljanin Republike Srbije (sa prebivalištem i boravištem na teritoriji Republike Srbije), koji od državljanina i rezidenta Kraljevine Španije primi novac sa njegovog računa u banci u Kraljevini Španiji na svoj račun u banci u Republici Srbiji, plaća porez na poklon na to primanje novca?

8. Utvrđivanje i naplata poreza na nasleđe i poklon (čl. 32, 33a, 34, 35. i 40. Zakona o porezima na imovinu)

88. Da li je konkretna obaveza po osnovu poreza na nasleđe i poklon zastarela ako je obveznik sada dobio opomenu za plaćanje duga za nasleđe ostvareno pre 20 godina, odnosno da li se na taj dug obračunava i plaća kamata?

89. Kada je jednim rešenjem više lica oglašeno za naslednike, koje od njih je dužno da podnese poresku prijavu?

90. Da li su zakonski zastupnici maloletnih lica dužni da podnesu poreske prijave za utvrđivanje poreza na poklon, za poklone koje su maloletna lica u 2012. godini dobila od grada kao učenici prvih razreda osnovnih škola, pri čemu su predmet poklona: školski rančevi, pernice, sveske, blokovi za crtanje, gumice za brisanje i dr.?

91. Da li je turistička organizacija dužna da podnese poresku prijavu po osnovu novca koji je bez obaveze protivčinidbe primila, ako je taj novac namenski opredeljen za organizovanje određene turističke manifestacije?

92. Da li se porez na nasleđe koje je naslednik nasledio po osnovu jednog rešenja o nasleđivanju, a koje za predmet ima više nepokretnosti na teritoriji iste opštine, može utvrditi zasebnim poreskim rešenjem samo za jednu od nasleđenih katastarskih parcela (koje je fizičko lice kupilo od naslednika)?

93. Nasleđe su ostvarila tri naslednika ali je samo jedan od njih podneo poresku prijavu. Da li se porez na nasleđe utvrđuje samo nasledniku koji je podneo prijavu ili i ostalim naslednicima?

94. Kako se, za svrhu oporezivanja porezom na nasleđe i poklon, konvertuje u dinare poklon novca koji je privredno društvo iz inostranstva učinilo privrednom društvu – rezidentu Republike radi saniranja posledica poplava?

9. Jemstvo (član 42. Zakona o porezima na imovinu)

95. Da li po osnovu učinjenog poklona poklonodavac ima poresku obavezu?